Eerder schreef ik over het belang van luistervaardigheid. Ik heb binnen een paar maanden vloeiend Italiaans leren praten door veel te luisteren naar Italianen. (Hoe dat precies ging, lees je in mijn vorige blog.) Maar waarom is luisteren belangrijk en hoe breng je dat in de praktijk?
Spreken is zilver, luisteren is goud
Om een taal goed te leren spreken, zal je de taal veel moeten horen. Op die manier raak je gewend aan de klanken van de andere taal en leer je zinsconstructies, woorden en uitdrukkingen. Vervolgens kun je dat imiteren als je zelf wil praten.
Dit is een natuurlijke manier van leren want ook kinderen leren op die manier praten. Baby’s luisteren naar hun ouders en kijken naar hun mondbewegingen, dreumessen doen de klanken na (ta-da-da) en peuters maken van die klanken woorden en daarna zinnen. Dat leren zij door nabootsing, niet uit boeken. En van grammatica hebben ze natuurlijk nog nooit gehoord.
Door de manier waarop ik het nu formuleer, klinkt het kinderlijk eenvoudig. Dat is het niet: een taal leren kost tijd en moeite. Wat ik wil zeggen is dat een goede luistervaardigheid zal leiden tot een betere spreekvaardigheid. Dat komt natuurlijk ook doordat je met een goede luistervaardigheid in staat bent om te begrijpen wat Spaanstaligen zeggen en daarop te reageren: een voorwaarde om deel te kunnen nemen aan een gesprek.
In dit verhaal neem ik het Spaans als voorbeeld omdat ik voornamelijk cursussen Spaans geef, maar de tips die ik geef zijn natuurlijk ook op andere talen van toepassing.
Waar kun je naar kijken en luisteren?
Radio, tv, films en series
Het klassieke antwoord hierop is: radio luisteren en televisie, films en series kijken. Daar wordt door native speakers gesproken en het is ook voor moedertaalsprekers bedoeld. Het is denk ik belangrijk om je daarvan bewust te zijn. Er wordt vaak snel gesproken, er komen allerlei (cultureel bepaalde) uitdrukkingen voorbij en de sprekers articuleren niet altijd goed. Dit is dus moeilijk, maar tegelijkertijd laagdrempelig en daardoor leuk en toegankelijk.
Luister je altijd graag naar de radio? Luister dan naar Spaanse radio. Je zal er weinig tot niets van begrijpen in het begin, maar het is goed om gewend te raken aan de klanken en misschien begrijp je wel de strekking van het gesprek. Op de televisie zijn er veel praatprogramma’s waarbij Spanjaarden elkaar graag in de rede vallen, maar nieuwslezers spreken duidelijk en bij internationaal nieuws kun je er vast iets van oppikken. De nationale Spaanse radio en televisie heet rtvE.
Series kun je, afhankelijk van je niveau, kijken met Nederlandse of Spaanse ondertiteling. Dit draagt allemaal een beetje bij aan je taalverwerving. Verwacht alleen niet dat je door radio te luisteren of series te kijken in korte tijd grote stappen gaat maken met je Spaanse taalvaardigheid. Heb er geen hoge verwachtingen van en sta er positief in: alles wat je leert is meegenomen.
Audiofragmenten uit lesmethodes
Bij alle lesmethodes horen luisterfragmenten en het grote voordeel daarvan is dat deze audio’s speciaal zijn ontwikkeld voor mensen die een vreemde taal leren. Het taalgebruik is aangepast aan het niveau en er wordt over het algemeen duidelijk gesproken. Soms doen de gesprekken wat kunstmatig aan en ze hebben daarom de neiging een beetje saai te zijn, maar dit soort gesprekken zijn een goede oefening als je een beginner bent. Gelukkig is dit materiaal tegenwoordig online te vinden.
Je kunt bijvoorbeeld luisteren naar de audiofragmenten van de methode Con Gusto en van Aula Internacional en Gente.
Video’s op YouTube
Filmpjes zijn onderhoudender dan luisterfragmenten en doordat je beelden ziet, is het makkelijker te volgen. Het grote voordeel van YouTube-video’s is bovendien dat je de afspeelsnelheid kunt aanpassen en de ondertiteling kunt aanzetten (daarover lees je hieronder meer). Er is een gigantisch aanbod en lang niet alle kanalen zijn even interessant. Je kunt je er nogal in verliezen. Heb je een goed kanaal gevonden, abonneer je dan zodat je een melding krijgt zodra er een nieuwe video is.
Goede kanalen zijn Unlimited Spanish, Español con Juan en Español Automatico. Deze kanalen zijn bedoeld voor buitenlanders die Spaans leren als vreemde taal. Ook hebben de meeste lesmethodes eigen kanalen.
Spreek je Spaans op een hoog niveau, dan kun je filmpjes kijken die voor native speakers zijn bedoeld. Zo heb ik zelf een tijdje filmpjes van Spaanse klusprogramma’s gekeken om mijn Spaans bij te houden en mijn woordenschat uit te breiden met woorden als verfroller en schilderstape.
Podcasts
Een podcast is heel geschikt om te beluisteren terwijl je iets anders aan het doen bent of onderweg bent. Zo kun je Spaans leren terwijl je autorijdt, kookt, strijkt of de hond uitlaat. Wil je er het maximale uit halen, ga er dan goed voor zitten en maak aantekeningen.
Er zijn helaas weinig podcasts voor echte beginners, maar voor halfgevorderden en gevorderden zijn de volgende kanalen interessant: Unlimited Spanish, Palabras Bravas, Español con Juan, Español Automatico of News in Slow Spanish. Van dit laatste kanaal is een Spaanse en Latijns-Amerikaanse variant.
Praktische tips
Herhaal
Luister of bekijk, als dat mogelijk is, hetzelfde fragment meerdere keren. Je zult merken dat je iedere keer een beetje meer begrijpt.
Pas de afspeelsnelheid van de audio aan
Veel van mijn cursisten klagen dat Spanjaarden moeilijk te volgen zijn omdat ze zo snel praten. Dat is helaas waar. Maar bij filmpjes op YouTube kun je de snelheid waarmee de audio wordt afgespeeld naar beneden bijstellen. Zo kun je de sprekers toch gewoon volgen.
Leer hier hoe je de afspeelsnelheid aanpast.
Zet Spaanse ondertiteling aan
Op YouTube kun je altijd ondertiteling aanzetten in de taal waarin er gesproken wordt. Die ondertitels zijn speciaal voor de video gemaakt of worden automatisch gegenereerd.
Leer hier hoe je de ondertiteling aanzet.
Wanneer je kijkt met ondertiteling en de video pauzeert als je woorden niet kent en die vervolgens opzoekt, kun je er op die manier voor zorgen dat je alles begrijpt.
Bedenk je daarbij wel dat het aanzetten van de ondertiteling ervoor zorgt dat je vooral leest in plaats van luistert, en dat is natuurlijk niet het doel van een luisteroefening. De ondertitels zijn dan ook echt bedoeld als ondersteuning: je kunt beter eerst alleen luisteren en pas daarna meelezen. Ondertiteling is desalniettemin een prima optie als je moe bent en je geen energie hebt om je erg in te spannen, of als het filmpje dat je hebt gekozen te moeilijk is, bijvoorbeeld omdat het over een onderwerp gaat waar je niets vanaf weet of omdat de spreker niet goed articuleert of een accent heeft (een Argentijn klinkt immers anders dan een Spanjaard).
Er is ongetwijfeld iets te vinden wat jouw interesse heeft, of het nu een filmpje, podcast of radiozender is. Zoek bijvoorbeeld eens een Spaanstalig interview met Shakira, een reisprogramma over Zuid-Amerika of een Spaans kookprogramma op, om maar iets te noemen. Zolang het iets is wat je leuk vindt, is het geen straf om drie keer hetzelfde te bekijken of te beluisteren, en zou je bijna vergeten dat je eigenlijk hard aan het studeren bent.
Veel succes, oftewel: mucha suerte!